ലോകത്തിന് മുന്നിൽ സംവാദമണ്ഡലമായ ഒരു ഭൂപ്രദേശമാണ്.കേരളത്തിന് പുറത്തുള്ളവർക്ക് മാത്രമല്ല, മലയാളികൾക്ക് പോലും പലപ്പോഴും സമസ്യയായി മാറുന്നതാണ് കേരളം നടന്നു കയറിയ വഴികൾ.
പരിമിതകളും പ്രതിസന്ധികളും മുന്നിലുള്ളപ്പോഴും അതിനെയെല്ലാം കടന്ന് മുന്നോട്ട് പോകുന്നതിൽ സംസ്ഥാനം എന്ന നിലയിൽ ഇന്ത്യയിലെ മറ്റ് സംസ്ഥാനങ്ങളേക്കാൾ വളരെ വ്യത്യസ്തമായൊരു ശൈലിയുടെ നൈരന്തര്യം കേരളത്തിനുണ്ട്.
വികസന കാഴ്ചപ്പാടുകളിലും അടിസ്ഥാന സമീപനങ്ങളിലും വ്യത്യസ്തമായ പ്രത്യയശാസ്ത്ര നിലപാടുകളുള്ളവരുടെ ഭരണവും സമരവുമൊക്കെ കേരളത്തെ ഇന്നത്തെ നിലയിൽ എത്തിച്ചതിൽ പങ്ക് വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. ,
ഇന്ത്യയിലെ മറ്റു സംസ്ഥാനങ്ങളേക്കാൾ വ്യത്യസ്തമായ, ജീവിത നിലവാരത്തിലും സാമൂഹിക സൂചികകളിലും പുരോഗതി നേടിയ രാജ്യങ്ങളേയും മറികടക്കുന്ന സംസ്ഥാനമെന്ന നിലയിൽ പലർക്കും ഇന്നും കേരളമൊരു പ്രഹേളികയായി തുടരുന്നു. ഈ നേട്ടങ്ങൾ സാധാരണ സാമ്പത്തിക അടിസ്ഥാനത്തിൽ നിന്നാണ് രൂപപ്പെട്ടത്.
നവംബർ ഒന്നിന് ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ “അതിദാരിദ്ര്യമുക്തമായ സംസ്ഥാനമായി പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടു. ഈ വർഷം ഓഗസ്റ്റിൽ “പൂർണ്ണമായും ഡിജിറ്റൽ സാക്ഷരമായ സംസ്ഥാനം” എന്ന അംഗീകാരം നേടിയതിന് പിന്നാലെയാണ് ഈ നേട്ടം കൈവരിക്കുന്നത്. 100% സാക്ഷരത നേടുകയോ, മഹാമാരിക്കാലത്ത് മുഴുവൻ ജനതക്കും ഭക്ഷണം ഉറപ്പാക്കുകയോ ചെയ്തതുപോലെ, ഒരിക്കൽ അസാധ്യമായി തോന്നിയതെല്ലാം സാധ്യമാക്കാനുള്ള സംസ്ഥാനത്തിന്റെ കഴിവിനെയാണ് ഈ നേട്ടം വീണ്ടും തെളിയിക്കുന്നത്.
കേരള സംസ്ഥാന ആസൂത്രണ ബോർഡിന്റെ 2024 ലെ സാമ്പത്തിക അവലോകനം അനുസരിച്ച്, ബഹുമുഖ ദാരിദ്ര്യ സൂചിക (എംപിഐ) സ്കോർ വെറും 0.002 മാത്രമുള്ള കേരളം ഇന്ത്യയിലെ മുൻനിര സംസ്ഥാനമായി വേറിട്ടുനിൽക്കുന്നു, നീതി ആയോഗിന്റെ 2023 റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച്, തുടർച്ചയായി രണ്ടാം വർഷവും എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളിലും വെച്ച് ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ദാരിദ്ര്യ നിലവാരം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടുള്ളതും ഇവിടെയാണ്.
സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യ (എസ്ഡിജി) ഇന്ത്യ സൂചിക 2023-24 ൽ, മൊത്തത്തിൽ 79 സ്കോർ നേടി കേരളം തുടർച്ചയായി നാലാം വർഷവും ഒന്നാം സ്ഥാനം കരസ്ഥമാക്കി. ഗോൾ 2 (സീറോ ഹംഗർ, സ്കോർ 84) ഗോൾ 4 (ഗുണനിലവാര വിദ്യാഭ്യാസം, സ്കോർ 82) എന്നിവയിൽ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ പട്ടികയിൽ മുന്നിലാണ്. ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് അംഗീകരിച്ച സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ (എസ്ഡിജി) ഭൂരിഭാഗവും കേരളം ഇതിനകം നേടിയിട്ടുണ്ട്.
തൊഴിൽ ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന പുരുഷന്മാർക്കും സ്ത്രീകൾക്കും ഇടയിൽ ഏറ്റവും ഇഷ്ടപ്പെട്ട സംസ്ഥാനമായി ഇന്ത്യ സ്കിൽസ് റിപ്പോർട്ട് 2024 ഇതിനെ റാങ്ക് ചെയ്യുന്നു. കൂടാതെ, 2022 ലെ സ്റ്റേറ്റ് ബിസിനസ് റിഫോംസ് ആക്ഷൻ പ്ലാൻ (SBRAP) ൽ 30 പരിഷ്കരണ മേഖലകളിൽ ഒമ്പതിലും "ടോപ്പ് അച്ചീവർ" പദവി നേടി ടോപ്പ് പെർഫോർമർ എന്ന അംഗീകാരം നേടിയിട്ടുണ്ട് - എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളിലും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലും വച്ച് ഏറ്റവും ഉയർന്ന നേട്ടമാണിത്.
അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനത്തിലും ഇ-സാക്ഷരതാ പരിപാടികളിലും ശക്തമായ ഇടപെടലുകൾ നടത്തുക വഴി ഇ-ഗവേണൻസിലും മൊബൈൽ ഗവേണൻസിലും കേരളം മുൻപന്തിയിലാണ്. 30,000 സർക്കാർ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും, വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് അതിവേഗ കണക്ടിവിറ്റിയും സമൂഹത്തിലെ സാമ്പത്തികമായി പിന്നാക്കം നിൽക്കുന്ന (ഇബിസി) 20 ലക്ഷം കുടുംബങ്ങൾക്ക് സൗജന്യ ഇന്റർനെറ്റും നൽകുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെയാണ് കേരള സർക്കാരിന്റെ "കെഫോൺ" നടപ്പിലാക്കിയിട്ടുളളത്.
"കേരള മോഡൽ" എന്നത് കേവലം ഒരു വികസന പദമല്ല; സമൂലമായ പൊതു പ്രവർത്തനത്തിലൂടെയും ബഹുജന സമാഹരണത്തിലൂടെയും രൂപപ്പെടുത്തിയ മനുഷ്യ മൂലധനം ദേശീയ അഭിവൃദ്ധിയുടെ ആത്യന്തിക അളവുകോലാണെന്ന് തെളിയിക്കുന്ന ആഗോള ബ്ലൂപ്രിന്റാണിത്. ഈ നേട്ടത്തിന്റെ വ്യാപ്തി പൊതു ചെലവുകളുടെയും തുല്യ വിതരണത്തിന്റെയും ശക്തിയുടെ തെളിവാണ്.
കേരളത്തിന്റെ വ്യത്യസ്തമായ സാമൂഹിക ഘടന ആധുനിക നയങ്ങളുടെ ഒരു യാദൃശ്ചികതയല്ല; നൂറ്റാണ്ടുകളുടെ നിരന്തര ആഗോള സമ്പർക്കത്തിന്റെ ഫലമാണിത്. പുരാതന സ്പൈസ് റൂട്ടിൽ തന്ത്രപരമായ സ്ഥാനം ഉള്ള മലബാർ തീരം ആഗോള വിനിമയത്തിന്റെ ജീവസ്സുറ്റ പരീക്ഷണശാലയായി മാറി.
2,000 വർഷത്തിലേറെയായി, കടലുകൾക്കപ്പുറത്തുനിന്നുള്ള ആളുകളെയും സാധനങ്ങളെയും ആശയങ്ങളെയും സ്വാഗതം ചെയ്തു ഈ തീരം. സുഗന്ധദ്രവ്യങ്ങളായ കുരുമുളക്, ഏലം, ഇഞ്ചി എന്നിവ ഫിനീഷ്യൻമാരെയും റോമാക്കാരെയും അറബികളെയും ചൈനീസ് വ്യാപാരികളെയും ആകർഷിച്ച കാന്തങ്ങളായിരുന്നു.
ഈ വ്യാപാരം സമ്പത്ത് മാത്രമല്ല, ആഴത്തിലുള്ള സാംസ്കാരികവും മതപരവുമായ സമന്വയവും കൊണ്ടുവന്നു. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന ജൂത സമൂഹങ്ങളിലൊന്നാണ് കേരളത്തിലേത്. എ.ഡി. ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലെത്തിയ സിറിയൻ ക്രിസ്ത്യാനികൾ (സെന്റ് തോമസ് ക്രിസ്ത്യാനികൾ), മുഗൾ കാലഘട്ടത്തിന് വളരെ മുമ്പുതന്നെ വ്യാപാരത്തിലൂടെ എത്തിയ മുസ്ലീം സമൂഹം (മാപ്പിളമാർ) എന്നിവരുടെ കേന്ദ്രമാണ് കേരളം.
കേരളത്തിന്റെ വിജയത്തിന്റെ അടിത്തറ - വിഭവ ദൗർലഭ്യം മോശം സാമൂഹിക പ്രത്യാഘാതങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുമെന്ന ആഖ്യാനത്തിൽ നിന്നുള്ള വിപരീതമാണ് - ജനങ്ങളിൽ ബോധപൂർവവും സുസ്ഥിരവും പ്രത്യയശാസ്ത്രപരമായി നയിക്കപ്പെടുന്നതുമായ നിക്ഷേപമായിരുന്നു. ശക്തമായ സാമൂഹിക പരിഷ്കരണ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ, തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട സർക്കാരുകൾ, അടിസ്ഥാന അവകാശങ്ങളായി വിദ്യാഭ്യാസത്തെയും ആരോഗ്യ സംരക്ഷണത്തെയും വ്യവസ്ഥാപിതമാക്കി. എന്നാൽ, നിർണായകമായ കുതിപ്പ് ബഹുജന ഇടപെടലിലൂടെയായിരുന്നു.
100% സാക്ഷരത കൈവരിക്കാനുള്ള യാത്ര മുകളിൽ നിന്ന്താഴേക്കുള്ള ഭരണക്രമമല്ല, മറിച്ച് ഒരു ജനകീയ പ്രസ്ഥാനമായിരുന്നു. അക്ഷരലക്ഷം പിന്നീട്, സമ്പൂർണ്ണ സാക്ഷരതാ കാമ്പെയ്‌നുകൾ, പ്രത്യേകിച്ച് എറണാകുളം പോലുള്ള ജില്ലകളിൽ പഠനത്തെ സാംസ്കാരിക അനിവാര്യതയാക്കി മാറ്റി. വിദ്യാർത്ഥികൾ മാതാപിതാക്കളെ പഠിപ്പിച്ചു, അയൽക്കാർ അയൽക്കാരെ പഠിപ്പിച്ചു, തദ്ദേശ സ്ഥാപനങ്ങൾ ലോജിസ്റ്റിക്കൽ കമാൻഡ് സെന്ററുകളായി.
ഈ ബഹുജന ബോധവൽക്കരണം ഉത്തരവാദിത്തം ആവശ്യപ്പെടുന്ന രാഷ്ട്രീയമായി അവബോധമുള്ള പൗരരെ സൃഷ്ടിച്ചു, അതുവഴി പൊതു ഫണ്ടുകൾ, അവ വളരെ തുച്ഛമാണെങ്കിലും, സാമൂഹിക മേഖലകളിൽ കാര്യക്ഷമമായി ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാക്കാൻ കഴിഞ്ഞു.
ഉയർന്ന സാക്ഷരതയുള്ള സംസ്ഥാനത്തിൽ നിന്ന് സാമൂഹികമായി തുല്യതയുള്ള സംസ്ഥാനത്തിലേക്കുള്ള മാറ്റം രണ്ട് ടെക്റ്റോണിക് നയ മാറ്റങ്ങളിലൂടെ ഉറപ്പിച്ചു: വികേന്ദ്രീകരണവും വനിതാ കൂട്ടായ്മയായ കുടുംബശ്രീയുടെ ഉദയവും.
1990 കളുടെ അവസാനത്തിൽ നടന്ന ജനകീയാസൂത്രണ കാമ്പെയ്ൻ ജനാധിപത്യ ഭരണത്തിലെ സമൂലമായ പരീക്ഷണമായിരുന്നു, സംസ്ഥാന പദ്ധതി ഫണ്ടിന്റെ 40% വരെ നേരിട്ട് തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് നൽകി. പൗരർ സ്വയം വികസന മുൻഗണനകൾ തീരുമാനിച്ചു. ഉദ്യോഗസ്ഥ തലത്തിൽ നിന്നുള്ള തീരുമാനങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയല്ല, പ്രാദേശിക ആവശ്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ചാണ് ഫണ്ട് അനുവദിക്കുന്നതെന്ന് ഉറപ്പാക്കുകയും ചെയ്തു. ഓരോ രൂപയും ഉപയോഗപ്രദമാക്കിയ ഈ നടപടി അടിസ്ഥാന വിഭാഗങ്ങളെ ശാക്തീകരിക്കുകയും ഭരണപരമായ കാര്യക്ഷമതയില്ലായ്മ കൊണ്ടുണ്ടാകുന്ന മൂല്യനഷ്ടത്തെ ഗണ്യമായി കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്തു,
1998-ൽ കുടുംബശ്രീയുടെ പിറവിയും സംസ്ഥാന ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജന ദൗത്യവും കേരളത്തിന്റെ സാമൂഹിക മൂലധനത്തെ മാറ്റിമറിച്ചു. ഇപ്പോൾ 48 ലക്ഷത്തിലധികം സ്ത്രീകളുടെ അംഗത്വമുളള കുടുംബശ്രീ, ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ വനിതാ അയൽപക്ക കൂട്ടായ്മ (NHG) ശൃംഖലയാണെന്ന് പറയാം.
കുടുംബശ്രീ ബഹുതല സോഷ്യൽ ബാങ്ക്, കൂട്ടായ സംരംഭക ശക്തി, രാഷ്ട്രീയ സമ്മർദ്ദ ഗ്രൂപ്പ് എന്നീ നിലകളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. സാമൂഹിക നേട്ടത്തെ സാമ്പത്തിക സുരക്ഷയിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്ത എൻജിനാണിത്. മൈക്രോ-ക്രെഡിറ്റ്, മൈക്രോ-എന്റർപ്രൈസസ് (ശുചിത്വം മുതൽ കാറ്ററിങ് വരെ), കാർഷിക സംരംഭങ്ങൾ എന്നിവയിലൂടെ, ദാരിദ്ര്യത്തിനെതിരായ ഇടപെടലിലെ നിർണായകമായ സംവിധാനമായി കുടുംബശ്രീ മാറി.
ഇത് നൽകിയ ഫലം അമ്പരപ്പിക്കുന്നതാണ്. ഏറ്റവും പുതിയ മൾട്ടിഡൈമൻഷണൽ പോവർട്ടി ഇൻഡക്സ് (എംപിഐ) കണക്കുകൾ കാണിക്കുന്നത് രാജ്യത്ത് ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ദാരിദ്ര്യ നിരക്ക് കേരളത്തിലാണെന്നാണ്, ഇത് സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കനുസരിച്ച് ദാരിദ്ര്യ രഹിതമാണെന്ന് - കുടുംബശ്രീ നയിക്കുന്ന മിതവ്യയ, ഉപജീവന പരിപാടികളുടെ നേരിട്ടുള്ള ഫലമാണിത്.
കൂടാതെ, ഡിജിറ്റൽ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് ഒരാളം പിന്നോട്ട് പോകുന്നില്ലെന്ന് ഉറപ്പാക്കാൻ തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ ശൃംഖലയിൽ സാങ്കേതികവിദ്യ സംയോജിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യമിട്ട് പ്രവർത്തനം നടത്തുന്നു. കുടുംബശ്രീ സ്ത്രീകൾ ഈ ഡിജിറ്റൽ സാക്ഷരതാ യജ്ഞത്തിൽ മുൻപന്തിയിലാണ്, അവർ സ്വയം പരിശീലകരും ടെക് അംബാസഡർമാരുമായി മാറുന്നു.
കേരള മോഡലിലെ പ്രാധാന്യം അതിന്റെ ആരോഗ്യ സൂചകങ്ങളിലാണ്. സാർവത്രികവും, പ്രാപ്യവും, ഉയർന്ന നിലവാരമുള്ളതുമായ പ്രാഥമിക ആരോഗ്യ സംരക്ഷണത്തിന് - ഏറ്റവും വിദൂര ഗ്രാമങ്ങളിൽ എത്തുന്ന ആരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങളുടെയും പരിശീലനം ലഭിച്ച ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെയും വിശാലമായ ശൃംഖല - മുൻഗണന നൽകിക്കൊണ്ട് കേരളം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പേ അതിന്റെ സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയിൽ സാധിക്കുന്നതിനേക്കാളേറെ മികച്ച ആരോഗ്യ നേട്ടങ്ങൾ കൈവരിച്ചു.
സാമ്പത്തിക വിദഗ്ധരും പബ്ലിക് പോളിസി വിദഗ്ധരും എടുത്തുകാണിച്ചതുപോലെ, കേരളവും യുഎസ്സുമായുള്ള താരതമ്യം വെറും അക്കാദമികം മാത്രമല്ല; ഇന്ന് കേരളത്തിൽ ജനിക്കുന്ന ഒരു കുട്ടി അമേരിക്കയിൽ ജനിക്കുന്ന ഒരു കുട്ടിയെക്കാൾ ജീവിതത്തിന്റെ ആദ്യ വർഷം അതിജീവിക്കാനുള്ള സാധ്യത വളരെ കൂടുതലാണ്. ഭൂമിയിലെ ഏറ്റവും സമ്പന്നമായ രാഷ്ട്രത്തിലെ ഒരമ്മയേക്കാൾ കേരളത്തിലെ ഒരു അമ്മ പ്രസവ സമയത്ത് ആരോഗ്യപരമായി സുരക്ഷിതയാണ്. യുഎസ് ഉയർന്ന ജിഡിപിയും ആയുർദൈർഘ്യവും നിലനിർത്തുന്നുണ്ടെങ്കിലും, യുഎസ് പ്രതിശീർഷ വരുമാനത്തിന്റെ ഒരു ചെറിയ ഭാഗം മാത്രമുള്ള ഒരു സംസ്ഥാനത്തിന് ഈ നിർണായക സാമൂഹിക തുല്യതാ അളവുകോലുകളിൽ അതിനെ മറികടക്കാൻ കഴിയുമെന്ന വസ്തുത പബ്ലിക് പോളിസിയുടെ ശക്തി വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. "ഇത് സമ്പത്തിൽ നിന്നല്ല; രാഷ്ട്രീയ ഇച്ഛാശക്തിൽ ഊന്നിനിന്നാണ്" എന്ന് വിദഗ്ദ്ധർ ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു.
പതിറ്റാണ്ടുകളായി നിർമ്മിച്ച ശക്തമായ സാമൂഹിക അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ സ്വസ്ഥകാലങ്ങളിലല്ല, പ്രതിസന്ധി ഘട്ടങ്ങളിലാണ് അതിന്റെ മൂല്യം തെളിയിച്ചത്. ആഗോളതലത്തിൽ കോവിഡ്-19 മഹാമാരി പടർന്നുപിടിച്ചപ്പോൾ , കേരളത്തിലെ വികേന്ദ്രീകൃത ആരോഗ്യ സംവിധാനവും ഉയർന്ന പൊതുജന അവബോധവും ശക്തമായ പ്രാദേശിക ഭരണവും ഉടനടി സജീവമായി. പതിറ്റാണ്ടുകൾ പഴക്കമുള്ള പൊതുജനാരോഗ്യ സംവിധാനം വേഗത്തിൽ പ്രവർത്തനക്ഷമമായി.
വികേന്ദ്രീകരണത്തിലൂടെ ശാക്തീകരിക്കപ്പെട്ട തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളാണ് ആദ്യം മുന്നിട്ടറങ്ങിയത് . അവർ അസാധാരണമായ വേഗതയിലും കാര്യക്ഷമമായും വാർഡ് തല മോണിറ്ററിങ് കമ്മിറ്റികൾ, കമ്മ്യൂണിറ്റി കിച്ചണുകൾ (പലപ്പോഴും കുടുംബശ്രീ നടത്തുന്നവ), ക്വാറന്റൈൻ കേന്ദ്രങ്ങൾ എന്നിവ സ്ഥാപിച്ചു.
ജനങ്ങൾ ആരോഗ്യ മാനദണ്ഡങ്ങൾ പാലിച്ചുകൊണ്ട് നിലകൊണ്ടു ഐസൊലേഷന്റെയും പ്രോട്ടോക്കോളുകളുടെയും ശാസ്ത്രീയതയും ആവശ്യകതയും മനസ്സിലാക്കി. സാമൂഹിക മൂലധനം - വിശ്വാസം, സഹകരണം, അവബോധമുള്ള പൊതുജനം എന്നത് - ആരോഗ്യ പ്രതിസന്ധിക്കെതിരായ ഏറ്റവും ശക്തമായ വാക്സിൻ ആകുന്നത് എങ്ങനെയാണെന്ന് വ്യക്തമാക്കി. അങ്ങനെ ഇക്കാര്യത്തിലും കേരളം ഒരു പാഠപുസ്തക ഉദാഹരണമായി മാറി. ഇത് കേരള മോഡലിന്റെ ആകെത്തുകയാണ്: പൗരരുടെ ക്ഷേമത്തെ പ്രാഥമിക പൊതു നിക്ഷേപമായി കണക്കാക്കുന്ന ഒരു സാമൂഹിക വ്യവസ്ഥ.
ഒന്നാം തലമുറ പ്രശ്നങ്ങൾ - സാർവത്രികമായി നിരക്ഷരത ഇല്ലാതാക്കൽ, അടിസ്ഥാന ആരോഗ്യം ഉറപ്പാക്കൽ, അതിദാരിദ്ര്യം നിർമ്മാർജ്ജനം ചെയ്യൽ - പരിഹരിച്ച ശേഷം, കേരളം ഇപ്പോൾ പുതിയതും കൂടുതൽ സങ്കീർണ്ണവുമായ രണ്ടാം തലമുറ വെല്ലുവിളികളെ നേരിടുകയാണ്.
ഏറ്റവും പ്രകടമായ പ്രതിസന്ധി മാലിന്യ സംസ്കരണമാണ്. ജനകീയാസൂത്രണത്തിന്റെ വിജയം തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളെ ശാക്തീകരിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, കേന്ദ്രീകൃത മാലിന്യ സംസ്കരണ സൗകര്യങ്ങൾക്കെതിരെ ശക്തമായ പ്രാദേശിക പ്രതിരോധത്തിനും ഇത് കാരണമായിട്ടുണ്ട്.
ഇതിന്റെ ഫലമായി ഉയർന്നുവരുന്ന പാരിസ്ഥിതിക പ്രതിസന്ധി, സംസ്ഥാനത്തിന്റെ പരിസ്ഥിതിക്ക് ഒരു കളങ്കമാകും. ഇതിന് പുതിയൊരു ജനകീയ മുന്നേറ്റവും വികേന്ദ്രീകൃതവും വിപുലീകരിക്കാവുന്നതുമായ ശാസ്ത്രീയ പരിഹാരങ്ങളും ആവശ്യമാണ്.
രണ്ടാമത്തേത്, വിദ്യാസമ്പന്നരായ യുവജനങ്ങൾക്ക് അർഹമായതും മികച്ചതുമായ ശമ്പളം ലഭിക്കുന്ന ജോലികളുടെ അപര്യാപ്തതയാണ്. കേരളത്തിലെ തൊഴിൽ വിപണി അതിന്റെ വിദ്യാഭ്യാസ നിലവാരവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നില്ല. ഇതിന്റെ ഫലം വിദേശത്തേക്ക് കുടിയേറുന്ന യുവ, ഉയർന്ന യോഗ്യതയുള്ള പ്രൊഫഷണലുകളുടെ നിരന്തരമായ പ്രവാഹമാണ്.
പണമയയ്ക്കൽ ഉപഭോഗ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നുണ്ടെങ്കിലും, അവ ദുർബലവും ഉൽ‌പാദനക്ഷമമല്ലാത്തതുമായ അടിത്തറ സൃഷ്ടിക്കുന്നു, ഇത് പ്രാദേശിക പ്രതിഭകളുടെ സമൂഹത്തെ ഇല്ലാതാക്കുന്നതിലേക്കും സാമൂഹിക ശൂന്യതയിലേക്കും നയിക്കുന്നു.
മനുഷ്യ മൂലധനം നിലനിർത്തുന്നതിന്, ഐടി, ബയോടെക്, ഹൈ-എൻഡ് ടൂറിസം, ഡിസൈൻ എന്നിവയിൽ ഉയർന്ന മൂല്യമുള്ള, അറിവ് അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ഒരു സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ വളർത്തിയെടുക്കുന്നതിലേക്ക് ഇപ്പോൾ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കണം.
സാമൂഹിക മേഖലയിൽ ഇടപെടുന്നതാണ് മറ്റൊരു രംഗം. ഉയർന്ന ആത്മഹത്യാ നിരക്കും പ്രായമാകുന്ന ജനസംഖ്യയും പോലുള്ള സാമൂഹിക വെല്ലുവിളികൾക്ക് മാനസികാരോഗ്യത്തിലും വയോജന പരിചരണത്തിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്ന പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നതും പുതിയതുമായ നയ ഇടപെടലുകൾ ആവശ്യമാണ്.
സുസ്ഥിരമായ പാരിസ്ഥിതിക ആരോഗ്യം ഉറപ്പാക്കുന്നതിലൂടെയും ചലനാത്മകവും ഉയർന്ന വേതനമുള്ളതുമായ ഒരു സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിലൂടെയും മാത്രമേ കേരള മോഡലിന് ഭാവിയിലേക്കുള്ള കുതിപ്പ് തുടരാൻ സാധിക്കുയുള്ളൂ.
Subscribe to our Newsletter to stay connected with the world around you
Follow Samakalika Malayalam channel on WhatsApp
Download the Samakalika Malayalam App to follow the latest news updates
